Onbewerkt en plantaardig

Artikels Test Aankoop:
Meer veggie op je bord/ Waarom vleesvervangers niet altijd een gezonde keuze zijn

Samenvatting van de artikels en waarom we deze artikels kritisch moeten bekijken
In de artikels wordt niet altijd even positief gerapporteerd over een vegetarisch of 100% plantaardig voedingspatroon. Er wordt helaas nergens gewerkt met referenties naar wetenschappelijke literatuur, zodat het moeilijk te achterhalen is waar de informatie precies vandaan komt. In talloze systematic reviews en meta-analyses werd echter reeds aangetoond dat een whole food plant-based voedingspatroon heel wat gezondheidsvoordelen heeft. Tevens kan dit voedingspatroon worden ingezet tegen heel veel chronische ziekten en aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2, nieraandoeningen, overgewicht en obesitas, maar ook psychische aandoeningen zoals dementie, alzheimer, enz. (Szabó et al., 2016; Satija & Hu, 2018; Adair & Bowden, 2020; Greger, 2020).

Zo wordt er in de artikels aangeraden om het gebruik van plantaardige alternatieven voor vlees beter te beperken. Volgens Test Aankoop zijn deze producten vaak ultrabewerkt en niet ideaal voor de gezondheid. Alle producten worden hier dus helaas over dezelfde kam geschoren. Peulvruchten (vb.: kikkererwten, linzen, witte bonen, bruine bonen, …) en afgeleiden zoals tofu, tempeh en lupeh vormen samen met seitan uitstekende plantaardige eiwitbronnen die niet of nauwelijks bewerkt zijn en een veel betere keuze zijn dan vlees. Wat betreft de meer kant-en-klare plantaardige eiwitbronnen (dus de zogenaamde vleesvervangers) is die samenstelling de laatste jaren vaak verbeterd, wat de kwaliteit van die producten over het algemeen heeft doen toenemen.

Verder wordt er aangehaald in de artikels dat vlees moeilijk te vervangen is. Vlees levert volgens de artikels vitamine B12, ijzer en hoogwaardige eiwitten die alle essentiële aminozuren bevatten. Om hoogwaardige eiwitten te krijgen zoals in vlees, zou men de juiste plantaardige ingrediënten moeten combineren. Het verplicht combineren van plantaardige eiwitten binnen dezelfde maaltijd als vereiste om aan voldoende essentiële aminozuren te geraken, is intussen reeds sinds lang achterhaald. Automatisch gaan we voedingsmiddelen combineren indien we een volwaardige maaltijd met koolhydraten, eiwitten en vetten willen hebben. Hierdoor is er dus zelden een probleem dat er te weinig eiwitten of essentiële aminozuren worden geconsumeerd. Het feit dat we meerdere hoofdmaaltijden en tussendoortjes per dag eten, maakt dat voedingsmiddelen met een lagere hoeveelheid van een essentieel aminozuren worden gecompenseerd met andere voedingsmiddelen die een hogere hoeveelheid van dat essentieel aminozuur hebben. Volgens de artikels is het ook nodig om ijzer en vitamine B12 aan vleesvervangers toe te voegen. Ijzer is perfect vanuit plantaardige bronnen (vb.: volkoren granen/graanproducten, peulvruchten en afgeleiden, noten, …)  op te nemen. Het heem-ijzer vanuit rood vlees is trouwens niet zo onschuldig dan oorspronkelijk gedacht. In verschillende reviews werd de associatie tussen de consumptie van rood vlees en het ontstaan van darmkanker aangetoond (Sasso & Latella, 2018; Seiwert et al., 2020). Vitamine B12 komt ten gevolge van evolutie en verbeterde hygiëne quasi niet meer in voeding voor, en ook het vee krijgt tegenwoordig een supplement van vitamine B12 zodat dierlijke producten eigenlijk niet als oorspronkelijke bron van vitamine B12 mogen/kunnen beschouwd worden.   

In het artikel wordt advies gegeven omtrent de samenstelling van een vleesvervanger. Deze zou per 100 gram minimaal 12 gram eiwit, niet meer dan 10 gram vet (waarvan maximaal 5 gram verzadigde vetzuren) en niet meer dan 1,25 gram zout mogen bevatten. Ook hier is niet echt bekend op welke wetenschappelijke deze aanbevelingen zijn gebaseerd.

Bronnen:
Adair, K. E., & Bowden, R. G. (2020). Ameliorating Chronic Kidney Disease Using a Whole Food Plant-Based Diet. Nutrients, 12(4), 1007. https://doi.org/10.3390/nu12041007

Greger M. (2020). A Whole Food Plant-Based Diet Is Effective for Weight Loss: The Evidence. American journal of lifestyle medicine, 14(5), 500–510. https://doi.org/10.1177/1559827620912400

Sasso, A., & Latella, G. (2018). Role of Heme Iron in the Association Between Red Meat Consumption and Colorectal Cancer. Nutrition and cancer, 70(8), 1173–1183. https://doi.org/10.1080/01635581.2018.1521441

Satija, A., & Hu, F. B. (2018). Plant-based diets and cardiovascular health. Trends in cardiovascular medicine, 28(7), 437–441. https://doi.org/10.1016/j.tcm.2018.02.004

Seiwert, N., Heylmann, D., Hasselwander, S., & Fahrer, J. (2020). Mechanism of colorectal carcinogenesis triggered by heme iron from red meat. Biochimica et biophysica acta. Reviews on cancer, 1873(1), 188334. https://doi.org/10.1016/j.bbcan.2019.188334

Szabó, Z., Erdélyi, A., Gubicskóné Kisbenedek, A., Ungár, T., Lászlóné Polyák, É., Szekeresné Szabó, S., Kovács, R. E., Raposa, L. B., & Figler, M. (2016). A növényi alapú étrendről [Plant-based diets: a review]. Orvosi hetilap, 157(47), 1859–1865. https://doi.org/10.1556/650.2016.30594

Auteur: Evelien Mertens, Vlaams plantaardig diëtist

© 2024 Vlaamse Plantaardige Diëtisten

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑

Instagram